ในความสัมพันธ์อันขัดแย้งนี้ ย่อมดำเนินเคลื่อนที่ไปด้วยกัน ดุจแสงกับเงา ดุจกลางวันกับกลางคืน ดุจขาวกับดำ ดุจดีกับเลว ธรรมชาติในความสัมพัทธ์นี้คือความสัมพันธ์อันคู่ขนานไปด้วยกัน เป็นการเกิดดับที่เกิดขึ้นและมีอยู่ในทุกๆอณูของสรรพสิ่งตลอดเวลา โดยเฉพาะ จิตหรือวิญญาณอันทำหน้าที่รับรู้ ย่อมรู้ในสองสภาวะสลับกันไปมา ขึ้นอยู่กับว่าขณะใดใครคือผู้สังเกต และใครคือผู้ถูกสังเกต