“ในเวลาที่บ้านเมืองสงบสุข ภาพของพระคือ นักอนุรักษ์นิยม ในยามที่บ้านเมืองมีภัย พระก็อาจจะกายเป็นผู้พยากรณ์ ผู้พยากรณ์จับเอาความไม่มั่นคงภายในสังคมมาใช้เป็นเครื่องมือ เขาเป็นักฝันเพื่อนำพาให้พ้นจากสังคมอยุติธรรมไปสู่สังคมในอุดมคติ โดยมองพ้นปัจจุบันไปสู่สภาพอนาคตซึ่งเขาเชื่อว่าจะเข้าถึงได้” (จากเรื่อง “แสวงหาวิถีชีวิตใหม่”) แม้กระนั้น ความลำบากในการหยิบจับเอาความคิดในเรื่องของทางเลือก ที่ถือได้ว่าเป็น “กระแสใหม่ของวิถีชิวิต เสรีภาพ และวัฒนธรรรใน ๕ ทศวรรษที่พ้านผ่าน” (ขยายจากที่เคยกำหนดไว้เดิมไปอีกทศวรรษหนึ่ง) อาจกลายเป็นงานยากอย่างธรรมดา เมื่อเปรียบกับการที่จะต้องมาเขียนคำอธิบายเฉพาะเล่ม เพื่อเสนอภาพคร่าวๆ หรือประกายความคิดที่จุดการก่อเกิดขึ้นของหนังวสือแต่ละเล่มชุดอย่างรวบรัดและมีเนื้อหาสาระเมื่อก่อนหน้านี้ นี่ก็เท่ากับหมายความว่า การเขียนคำอธิบายสำหรับเล่มลำดับสุดท้ายตามที่ได้กำหนดไว้สำหรับงานชุดนี้ ย่อมยิ่งยากเป็นพิเศษ ดังนั้น บรรณาธิการจึงเลือกที่จะไม่อรรถาธิบายความอันใดให้เยิ่งเย้อออกไปกว่าที่ได้กล่าวอ้างอิงมาแล้วอีก ถัดจากนี้ต่อไปอยากขอให้ข้อเขียนในตัวหนังสือเล่มนี้ได้อธิบายตัวมันเอง หวังใจว่าท่านที่คอยติดตามผลงานชุดนี้มาทั้งหมด คงได้รับความพอใจและพบกับความจุใจจากความพยายามรวบรวมสิ่งที่บรรณาธิการคิดว่าเป็นสาระสำคัญที่ผู้เขียนคือ ส.ศิวรักษ์ ได้สื่อไว้ให้กับเราได้รับทราบอย่างสม่ำเสมอ ต่อเนื่อง และน่าเหน็ดเหนื่อยในห้วงเวลาราวๆ ๕๐ ปีที่ผ่านมาบ้างตามสมควร.... สารบาญ คำอธิบายสำหรับหนังสือชุดค่อนศตวรรษ ส.ศิวรักษ์ คำอธิบายเฉพาะเล่ม ทางออกของเรา ปฏิวัติหรือปฏิรูป ทางเลือกที่สาม เสรีภาพทางวัฒนธรรมในสังคมไทย อนาคตของไทย ทางออกสู่อนาคต เอเชียในสถานการณ์โลก แนวโน้มในทศวรรษที่ ๑๙๘๐ ธรรมะในมุ้ง ฯลฯ