จากบันทึกเรื่องราวพญานาค ส่วนใหญ่เป็นการศึกษาค้นคว้ารวบรวมจากผู้ทรงศีล ผู้มีธรรมวินัยจากบรรดาครูบาอาจารย์ที่ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ ซึ่งไม่ใช่เป็นเรื่องชาดกหรือนิทานพื้นบ้านที่เล่าขานสืบต่อกันมาแต่อย่างใด หากแต่เป็นเรื่องที่มีอยู่จริงตามธรรมชาติ ซึ่งจะปรากฏให้ผู้ที่ได้พบเห็นและรับทราบเฉพาะผู้ที่อยู่ในญาณสมาธิเท่านั้น