วิปัสสนาญาณ ในหนังสือ เรื่อง “วิปัสสนาญาณ” นั้น ก็เกิดสืบเนื่องมาจากที่ผมได้อยากที่จะเผยแพร่องค์ความรู้ในการปฏิบัติธรรมกรรมฐานในส่วนของ “วิชาวิปัสสนากรรมฐาน” ให้คุณผู้อ่านที่เป็นชาวพุทธทุกท่านได้รู้ถูก เข้าใจถูก ในหลักวิชาที่ถือว่าเป็นวิชาที่สุดยอดที่สุดในโลก เป็นวิชาที่สูงส่งที่สุดในโลกอีกเช่นกัน ถ้าคุณผู้อ่านเป็นชาวพุทธแท้ ๆ ก็ย่อมเห็นด้วยกันกับผม ในประเด็นที่ว่า มีเพียงวิชาเดียวในโลกนี้ที่ผู้เรียนจนสำเร็จเสร็จสิ้นแล้ว จะไม่มีวัน “ตาย” เป็น “อัมมะตะ” ตลอดกาล วิชา “วิปัสสนากรรมฐาน” นั่นเอง เพราะที่ว่าเรียนจบแล้วไม่ตาย เป็นอัมมะตะ ก็เพราะว่า จบแล้วก็จะเข้าไปสู่ประตูที่มีชื่อว่า “พระนิพพาน” นั่นเอง เหตุก็เนื่องจากว่า เมื่อใครก็ตาม ได้ย่างก้าวเข้าไปอยู่ในพระนิพพานแล้ว บุคคลผู้นั้นก็ย่อมไม่มีวันตาย มีเพียงแค่วันเดียวก็คือ วันแห่ง “อัมมตธรรม” นั่นเอง แต่ไม่ใช่ ๆ ใคร ๆ ที่จะอยู่ดี ๆ ก็เข้าไปในพระนิพพานกันได้ง่าย ๆ ถ้าอย่างนั้นประชากรทั่วทั้งโลก 7,000 ล้านคน ก็คงเข้าไปในพระนิพพานกันหมดแล้วนะสิ คงไม่ง่ายอย่างนั้นแน่ ๆ เพราะคนที่จะเข้าไปในพระนิพพานได้นั้น จะต้องมีองค์ประกอบ 3 ประการเสียก่อน ก็คือ 1. มีความรู้ในวิชาวิปัสสนากรรมฐานอย่างถูกต้อง 2. มีวิปัสสนาญาณจิต 16 ดวง 3. มีโลกุตรจิตเกิดขึ้น 1 ดวง เมื่อองค์ประกอบทั้ง 3 ประการครบองค์ประชุมพระนิพพานก็มาปรากฏให้เห็น แต่ก็อย่างที่ผมได้บอกไปแล้วว่า ไม่ใช่เรื่องง่าย ๆ ที่จะเข้าพระนิพพานได้ ถ้าไม่รู้จักวิธีปฏิบัติกรรมฐานที่ชื่อว่า “การเจริญวิปัสสนากรรมฐาน” รวมถึงแนวทาง วิธีการในการกำหนดจิต การกำหนดอารมณ์ ท่านั่ง การเตรียมความพร้อม การรอบรู้ในหัวใจสำคัญของวิปัสสนาว่า คืออะไร บางคนเข้าใจผิดถึงขึ้นว่า การเจริญวิปัสสนากรรมฐาน ก็คือ กำหนด “ลมหายใจเข้า-ออก” นั่นก็ถือว่าคุณไม่รู้เรื่องกรรมฐานเลยแม้แต่น้อย เพราะหัวใจของวิปัสสนากรรมฐานนั้น ก็คือ ต้องมี นาม – รูป เป็นอารมณ์เท่านั้นต่างหากล่ะ ไม่ใช่ลมหายใจเข้าพุทธ ออกโธ ตามที่เราเคยเข้าใจกันมา แล้วส่วนอะไรเป็น “นาม” และอะไรเป็นรูป แล้วเกี่ยวข้องอะไรกับ “วิปัสสนาญาณจิต” รวมถึงความก้าวหน้าของขั้นตอนการปฏิบัติ ในหนังสือเล่มนี้มีคำตอบให้หมดแล้ว ตามที่ผมได้อธิบายไว้ในหน้าปกหนังสือไว้แล้วว่า “การจะก้าวเข้าสู่ประตูพระนิพพาน ก่อนอื่นจิตต้องมีวิปัสสนาญาณเสียก่อน วิธีการอยู่ในเล่มนี้แล้ว” ขอขอบพระคุณครับ สมชาย เชิดกลาง ผู้เขียนและเรียบเรียง